![](/media/lib/554/n-nanograv-fa8b0983df477e579aa0b5247e10b704.jpg)
„Pomruk wszechświata”. Astronomowie zarejestrowali nowy typ fal grawitacyjnych?
29 czerwca 2023, 11:06Astrofizycy korzystający z wielkich radioteleskopów najprawdopodobniej wpadli na ślad fal grawitacyjnych o niskiej częstotliwości, których okres oscylacji liczony jest w latach i dekadach. Takie wnioski płyną z kilku artykułów opublikowanych właśnie w The Astrophysical Journal Letters (1, 2, 3, 4, 5) Sygnał świadczący o obecności fal grawitacyjnych o niskiej częstotliwości znaleziono w danych gromadzonych od lat przez North American Nanohertz Observatory for Gravitational Waves (NANOGrav). Są to zupełnie inne fale niż znane nam, które zostały odkryte przez obserwatorium LIGO w 2016 roku.
![](/media/lib/554/n-czytanie-478289ff630634c3222fbb1eb1bbde28.jpg)
Czytanie dla przyjemności to lepsze zdolności poznawcze, zdrowie psychiczny i budowa mózgu
28 czerwca 2023, 13:29Osoby, które od wczesnego dzieciństwa czytają dla przyjemności, lepiej radzą sobie w testach poznawczych i charakteryzują się lepszym zdrowiem psychicznym gdy wchodzą w wiek nastoletni, stwierdzili naukowcy. Badacze z Wielkiej Brytanii i Chin informują jednocześnie na łamach Psychological Medicine, że 12 godzin tygodniowo to optymalna liczba godzin, jaką należy poświęcać lekturze. Odkryli też, że czytanie dla przyjemności poprawia strukturę mózgu, co może tłumaczyć lepsze funkcjonowanie w późniejszym życiu.
![](/media/lib/554/n-anemia-be28eaaf72f2199005af4b912facea49.jpg)
Anemia sierpowata jest 11-krotnie bardziej śmiercionośna niż się sądzi
28 czerwca 2023, 12:20Nowe badania sugerują, że anemia sierpowata (niedokrwistość sierpowata) jest 11-krotnie bardziej śmiercionośna, niż wynika z samych tylko danych dotyczących przyczyn zgonów, informują naukowcy z Institute for Health Metrics and Evaluation w Seattle. Choroba ta jest nie tylko zbyt rzadko rozpoznawana, ale zwiększa też ryzyko zgonu z powodu infekcji, udarów, chorób serca, nerek czy komplikacji porodowych. A to oznacza, że niezdiagnozowany pacjent z anemią sierpowatą, który zmarł z powodu udaru trafi do statystyk jako ofiara udaru i nie dowiemy się, że udar został spowodowany przez anemię sierpowatą.
![](/media/lib/554/n-politechnika2-7ab1ffb3776342eac1ed1708d0aaab78.jpg)
Sprzątacz zniszczył 20 lat badań. Uczelnia chce milionowego odszkodowania
28 czerwca 2023, 11:49Sprzątacz wyłączył zamrażarkę w uczelnianym laboratorium, ponieważ zepsuty sprzęt wydawał drażniący dźwięk. W ten sposób zniszczył próbki i inne materiały, niwecząc przeszło dwie dekady badań. Rensselaer Polytechnic Institute w Troy domaga się od firmy, która go zatrudniła, ponad 1 mln dolarów. Kwota ta ma stanowić odszkodowanie i pokryć opłaty prawne.
![](/media/lib/554/n-optyczne-2edc969ace463e95bdbee210337007a1.jpg)
Nowy rekord prędkości transmisji danych za pomocą światłowodu
27 czerwca 2023, 12:42Eksperci z Australii, Japonii, Holandii i Włoch ustanowili nowy rekord prędkości transmisji danych za pośrednictwem standardowego światłowodu, osiągając transfer rzędu 1,7 Pb/s na odległość 67 kilometrów. Wykorzystali przy tym światłowód zawierający 19 rdzeni, którego wielkość jest taka, jak obecnie używanych standardowych światłowodów. Oznacza to, że okablowanie takie można będzie stosować bez konieczności znaczących zmian w istniejącej infrastrukturze.
![](/media/lib/554/n-co-authors-senior-research-leader-at-rbg-kew-dr-william-baker-and-botanist-dr-peter-petoe-credit-ben-kuhnhaeuser-2509c30d8319dd70dea94f9cc656f36f.jpg)
Niezwykłe odkrycie na Borneo. Palma, która kwitnie i owocuje pod ziemią
27 czerwca 2023, 09:08Uczeni z Królewskich Ogrodów Botanicznych w Kew i ich partnerzy poinformowali o odkryciu pierwszego gatunku palmy (Arecaceae), który owocuje i kwitnie pod ziemią. Nowo zidentyfikowany gatunek został nazwany Pinanga subterranea. Co interesujące, odkryta na Borneo roślina jest dobrze znana miejscowym mieszkańcom, którzy jedzą jej jasnoczerwone owoce. Dotychczas jednak była zupełnie nieznana nauce, mimo że na wyspie opisano około 300 gatunków palm. Pinanga subterranea dołączy więc do ponad 2500 znanych nam gatunków palm. Połowa z nich jest zagrożona wyginięciem.
![](/media/lib/553/n-ciaza-bc38b4dbde2f5da590ec8d13b59f0061.jpg)
Co piąta kobieta, która urodziła dziecko z in vitro, zachodzi później w ciążę w sposób naturalny
26 czerwca 2023, 07:31Co najmniej 20% kobiet, które przeszły leczenie niepłodności, takie jak zapłodnienie in vitro, zachodzi później w ciążę w sposób naturalny, wynika z badań przeprowadzonych na University College London. Uczeni z Londynu przeanalizowali dane z 11 badań opublikowanych w latach 1980–2011 dotyczących ponad 5000 kobiet. Chcieli dowiedzieć się, jak często po zajściu w pierwszą ciążę w wyniku sztucznego zapłodnienia, do drugiej ciąży doszło w sposób naturalny.
![](/media/lib/553/n-mikroplastik-e3c766f41e6e2f5bf241dc3725ed9d14.jpg)
W każdym zbadanym jeziorze na Mazurach znaleziono mikroplastik
23 czerwca 2023, 12:44W każdej próbce wody pobranych z 30 mazurskich jezior znaleziono mikroplastik, a jego ilość w wodzie była ściśle związana ze stopnie zurbanizowania linii brzegowej, informują naukowcy z Uniwersytetu w Białymstoku. Badania prowadzone były w ramach studiów doktoranckich Wojciecha Pola pd kierunkiem doktora habilitowanego Piotra Zielińskiego. Uzyskane wyniki pozwoliły na opracowanie uniwersalnego wskaźnika potencjalnego zagrożenia jezior mikroplastikiem na podstawie zurbanizowania linii brzegowej.
![](/media/lib/553/n-hennakokkonen-ed1ddb2e98fe276e6138ba5fd0961734.jpg)
Poznaliśmy nowy izotop najrzadszego pierwiastka na Ziemi, astatu
23 czerwca 2023, 09:48Henna Kokkonen, świeżo upieczona magister Uniwersytetu w Jyväskylä w Finlandii, odkryła nieznany dotychczas izotop astatu, najrzadszego pierwiastka występującego w skorupie ziemskiej. W ramach swojej pracy magisterskiej Henna analizowała dane z eksperymentu podczas którego bombardowano atomy srebra wiązką strontu-84. Młoda uczona zauważyła w nich nieznane dotychczas jądro atomowe, astat-190
![](/media/lib/553/n-wyladowania-8f1be18f904aca64eb28f14bd4835b67.jpg)
Po wybuchu wulkanu doszło do najbardziej intensywnych wyładowań atmosferycznych
21 czerwca 2023, 16:18Ubiegłoroczna erupcja wulkanu Hunga Tonga była rekordowa pod wieloma względami. Była najpotężniejszą erupcją wulkaniczną obserwowaną bezpośrednio przez naukowców, w jej wyniku do atmosfery trafiło wyjątkowo dużo wody i doszło do początkowego wypiętrzenia oceanu na wysokość 90 metrów. Właśnie dowiedzieliśmy się o kolejnym rekordzie. Okazuje się bowiem, że erupcja wywołała najbardziej intensywne wyładowania atmosferyczne.